Cynamon: Naturalny sposób na lepszą gospodarkę cukrową

Szukając skutecznego leku na różne dolegliwości często nie zwracamy uwagi na bardzo proste elementy codziennej diety, które mogą wspomóc profilaktykę lub proces leczenia danego schorzenia. Niektóre przyprawy, oprócz swoich walorów smakowych, mogą wykazywać liczne właściwości prozdrowotne. Do jednych z nich z pewnością należy cynamon, który można znaleźć niemal w każdej polskiej kuchni.

Krótki opis i pochodzenie

Cynamon pozyskuje się z kory cynamonowca (Cinnamomum), który jest wiecznie zielonym drzewem lub krzewem należącym do rodziny wawrzynowatych (Lauraceae). W większości krajów wykorzystuje się mieloną korę cynamonowca, która pod wpływem gotowania nieco gorzknieje, dlatego dodaje się ją do potraw krótko przed podaniem. Stosowany głównie jako środek aromatyzujący, od dawna stanowi główny składnik naszej żywności. Używanie cynamonu można datować prawie 2800 r. p.n.e., gdzie początkowo nazywano go Kwai w języku chińskim. Był to składnik oleju używanego do namaszczania przez Mojżesza w celu uświęcenia osoby, jak wspomniano w Biblii. Rzymianie używali go ze względu na jego właściwości lecznicze na dolegliwości układu pokarmowego i oddechowego. Stosowano go również na rzymskich pogrzebach w celu odpędzania zapachu zwłok. Cynamon był także wykorzystywany w Egipcie do balsamowania mumii, a także ze względu na jego właściwości zapachowe i smakowe.

Istnieją głównie cztery rodzaje cynamonu:

•         prawdziwy cynamon lub cynamon cejloński lub cynamon meksykański ( Cinnamomum zeylanicum )
•         cynamon indonezyjski ( Cinnamomum burmanni )
•         cynamon wietnamski ( Cinnamomum loureiroi )
•         cynamon Cassia lub cynamon chiński ( Cinnamomum aromatum ).
  

Według EFSA (Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności), cynamon chiński, który z łatwością można dostać w większości marketów, był przyczyną narażenia na kumarynę, która jest wysoce hepatotoksyczna i rakotwórcza. Odkryto inny dostępny niedawno substytut cynamonu o niskiej zawartości kumaryny, który jest otrzymywany z liści Cinnamomum osmophloeum z Tajwanu. Jeśli to możliwe warto wybrać cynamon cejloński, w którym % udział kumaryny jest znacznie mniejszy. Cynamon cejloński ma najniższy poziom kumaryny – poniżej 190 mg/kg (niektóre próbki są poniżej poziomów wykrywalności), podczas gdy chiński zawiera od 700 mg/kg na najniższym poziomie do aż 12 230 mg/kg na wysokim poziomie.

Cynamon to przyprawa zawierająca kilka substancji bioaktywnych. Aldehydy cynamonowe nadają cynamonowi aromat, kumaryny (toksyny) przyczyniają się do smaku, a kilka związków, w tym polimery metylohydroksychalkonu (MHCP), przyczyniają się do jego ogólnoustrojowych korzyści związanych z uwrażliwianiem na insulinę. Oprócz trzech wymienionych unikalnych związków, cynamon zawiera również garbniki, flawonoidy, glikozydy, terpenoidy i antrachinony.

Cynamon pomocny w cukrzycy?

Cukrzyca jest najczęstszą chorobą metaboliczną na świecie, a większość przypadków to pacjenci z insulinoopornością lub cukrzycą typu 2. Insulinooporność skutkuje powikłaniami patologicznymi, takimi jak hiperinsulinemia, hiperglikemia i toksyczność glukozy, nietolerancja glukozy, hipertriglicerydemia, wysokie ciśnienie krwi, neuropatia, retinopatia, nefropatia czy kwasica ketonowa. Cynamon może hamować liczne enzymy trawienne, takie jak alfa-glukozydaza, sukraza i potencjalnie amylaza trzustkowa (chociaż jedyne wyniki były mylone z akarbozą). Poprzez hamowanie tych enzymów cynamon może zmniejszyć napływ glukozy do krążenia ogólnoustrojowego i uniknąć nadmiernie znaczących skoków insuliny.

Metaanaliza Allena i wsp. przeprowadzona dla 10 randomizowanych, kontrolowanych badań obejmujących 543 pacjentów wykazała, że cynamon przyjmowany w dawce od 120 mg/dobę do 6 g/dobę przez około 4 miesiące prowadzi do znaczącego obniżenia poziomu glukozy w osoczu na czczo wraz z poprawą profilu lipidowego. Ponadto, u osób cierpiących na cukrzycę typu II cynamon normalizuje poziom glukozy we krwi. Należy jednak mieć na uwadze, że włączenie cynamonu to tylko mały elementem terapii w zaburzenia gospodarki węglowodanowej, a jej główną częścią jest leczenie farmaceutyczne, odpowiednio zbilansowana dieta (jej całokształt) czy aktywność fizyczna.

Inne zastosowanie cynamonu

Współcześnie cynamon stosowany jest jako środek leczniczy przy dolegliwościach trawiennych, braku łaknienia, wzdęciach, biegunkach, skurczach żołądka, zgadze czy wrzodach. Pobudza on wydzielanie żółci i soków trawiennych oraz zwiększa wchłanianie składników odżywczych. Z uwagi na obecny w cynamonie eugenol mogący zmieniać właściwości żółci przyprawy tej nie powinny stosować osoby chorujące na kamicę wątrobową i cierpiące na zaburzenia funkcjonowania woreczka żółciowego. Warto również pamiętać, że cynamon zaliczany jest do tzw. alergenów kontaktowych i pokarmowych, może więc powodować zmiany atopowe w okolicy czerwieni wargowej, dziąseł oraz na dłoniach.

Dla ciekawostki warto dodać, że wyciągi z cynamonu często wykorzystywane są jako składnik preparatów poprawiających trawienie oraz mających właściwości przeciwbakteryjne, wzmacniające i rozgrzewające (np. Amol, Amoratol). Cynamon jest dodawany do pas do zębów celem przeciwdziałania próchnicy oraz stanom zapalnym dziąseł.

A co z toksyczną kumaryną?

Kumaryna jest hepatotoksycznym i rakotwórczym związkiem fitochemicznym występującym w niektórych roślinach, który występuje w dużych ilościach w niektórych odmianach cynamonu. Początkowo TDI (tolerowane dzienne spożycie) wynosiło maksymalnie 2 mg/kg masy ciała, ale zostało obniżone do 0,5 i obecnie wynosi 0,1 mg/kg masy ciała. Ponadto, niektóre podgrupy populacji ludzkiej są bardziej wrażliwe na toksyczność kumaryny ze względu na zmniejszoną zdolność jej metabolizowania. Spożywanie więcej niż 300 mg/kg masy ciała cynamonu (dla przeciętnego mężczyzny ważącego 70kg – 21g) w łatwy sposób można przekroczyć zalecane maksymalne dawki kumaryny.

Podsumowanie:

Cynamon jest przyprawą o nietuzinkowym smaku i dużym potencjalne prozdrowotnym, szczególnie w przypadku problemów z gospodarką cukrową. Włączenie cynamonu do codziennej diety wydaje się być dobrym pomysłem, jednak warto uważać na zawartą w nim kumarynę. W przypadku dodawania do diety dużych ilości cynamonu, warto zainwestować w cynamon cejloński o znacznie niższym udziale kumaryny. Niestety w typowych marketach dostępny jest zazwyczaj cynamon chińskim – w jego przypadku zdecydowanie warto zachować zdrowy rozsądek.

Bibliografia:

_{1) https://examine.com/supplements/cinnamon/research/#ref5}

_{2) Kaławaj Katarzyna, Lemieszek Marta, Prozdrowotne właściwości cynamonu, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2015, Tom 21, Nr 3, str. 328-331.}

_{3) Kawatra, P., & Rajagopalan, R. (2015). Cinnamon: Mystic powers of a minute ingredient. Pharmacognosy research, 7(Suppl 1), S1–S6. https://doi.org/10.4103/0974-8490.157990}

_{4) Absalan, A., Mohiti-Ardakani, J., Hadinedoushan, H., & Khalili, M. A. (2012). Hydro-Alcoholic Cinnamon Extract, Enhances Glucose Transporter Isotype-4 Translocation from Intracellular Compartments into the Cytoplasmic Membrane of C2C12 Myotubes. Indian journal of clinical biochemistry : IJCB, 27(4), 351–356. https://doi.org/10.1007/s12291-012-0214-y}

_{5) Nikzamir, A., Palangi, A., Kheirollaha, A., Tabar, H., Malakaskar, A., Shahbazian, H., & Fathi, M. (2014). Expression of Glucose Transporter 4 (GLUT4) is Increased by Cinnamaldehyde in C2C12 Mouse Muscle Cells. Iranian Red Crescent medical journal, 16(2), e13426. https://doi.org/10.5812/ircmj.13426}

_{6) Adisakwattana S, Lerdsuwankij O, Poputtachai U, Minipun A, Suparpprom C. Inhibitory activity of cinnamon bark species and their combination effect with acarbose against intestinal α-glucosidase and pancreatic α-amylase. Plant Foods Hum Nutr. 2011 Jun;66(2):143-8. doi: 10.1007/s11130-011-0226-4. PMID: 21538147.}

_{7) Allen RW, Schwartzman E, Baker WL, Coleman CI, Phung OJ. Cinnamon use in type 2 diabetes: an updated systematic review and meta-analysis. Ann Fam Med. 2013 Sep-Oct;11(5):452-9. doi: 10.1370/afm.1517. PMID: 24019277; PMCID: PMC3767714.}